Oefenen met Wkb onder procesbegeleiding van de WkbCampus
De gemeente Molenlanden oefende met de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) en vroeg Jaap Kolk van de WkbCampus het proces te begeleiden. Het eerste Wkb-proefproject van de gemeente in het dorp Schelluinen behelst een 2.540 m2 grote bedrijfshal. In de nieuwe bedrijfshal vindt de afmontage plaats van klant-specifieke cabines voor kranen, voertuigen, schepen, of werkmaterieel.
Het bouwbedrijf BMN De Klerk werd ingeschakeld om de bedrijfshal voor Metagro te bouwen. Als instrument voor kwaliteitsborging is KiK gebruikt en ZiNKB was de kwaliteitsborger. Inmiddels is het project afgerond. Samen met Jaap Kolk volgde een mondelinge evaluatie, waarin ook de geleerde lessen aan de orde kwamen.
We zijn benieuwd naar de ervaringen van de gemeenteambtenaren Jacqueline Roetman, (juridisch adviseur) en Martijn Schiere (toezichthouder).
Voor de gemeente Molenlanden was dit de eerste ervaring met een Wkb-proefproject. Hoe hebben jullie dit aangepakt?
Jacqueline Roetman: “Ruud Verhagen van ZinKB heeft in het verleden een workshop bij ons gegeven en via hem kwamen we in contact met BMN De Klerk en Jaap Kolk van de WkbCampus. Door het bouwbedrijf kwam het project van Metagro in beeld voor ons eerste proefproject. Het was voor ons belangrijk om het proces goed te begrijpen, zodat we er ook naar konden handelen. Daarbij heeft Jaap Kolk ons geholpen met een Start-up-sessie en het model van een projectplan waarin afspraken en rollen zijn vastgelegd. Tijdens het proces gaf hij aan hoe we de aangeleverde documentatie moesten interpreteren. Denk daarbij aan bijvoorbeeld het borgingsplan en de bouwmelding. Ook waren er tussentijdse monitoringsessies met hem om het proces en de documenten door te nemen. Jaap heeft ons in contact gebracht met het Ambassadeursnetwerk Rotterdam.”
De rol van de gemeente verandert onder de Wkb. Wat hebben jullie daarvan ondervonden?
Martijn Schiere: “Om te beginnen geeft de gemeente alleen nog maar een omgevingsvergunning af. Het bouwtechnische deel wordt nu binnen het kwaliteitsborgingsproces getoetst aan het Bouwbesluit en meegenomen in de risicobeoordeling en het borgingsplan. Deze vormen onderdeel van de bouwmelding die wij als gemeente ontvangen. Overigens hebben wij nog wel getoetst op constructie en brandveiligheid. We wilden dit zijdelings en op de ‘oude’ manier doen, omdat we wilden zien hoe dit verloopt. De bouwmelding hebben wij goedgekeurd en dus konden de werkzaamheden beginnen.”
De kwaliteitsborger is vanaf het begin betrokken en stelt de risicobeoordeling en het borgingsplan vast. Daarnaast gaat hij op de bouwlocatie na of er wordt gebouwd conform het borgingsplan. Hierin heeft de gemeente geen verplichte rol binnen de Wkb. Zijn jullie nog op de bouwplaats geweest?
Martijn Schiere: “Ja, bijvoorbeeld om te zien of de bouw aan de ruimtelijke eisen voldeed. Verder we wilden graag zien hoe de bouwer en de kwaliteitsborger te werk gaan.”
Wat zijn jullie algemene ervaringen over het verloop van dit proefproject?
Martijn Schiere: “Tijdens het proces bleek dat partijen elkaar soms niet op tijd informeerden. Dat resulteerde erin dat bijvoorbeeld de gereedmelding lang op zich heeft laten wachten. De kwaliteitsborger kon nog geen verklaring afgeven omdat het wachten was op enkele aanpassingen van de bouwer. En daarmee kon de opdrachtgever geen gereedmelding doen. Uiteraard wilde de opdrachtgever Metagro het pand in gebruik nemen. Wat ze dus ook deden! Toen hebben wij als gemeente een voorlopige eindcontrole uitgevoerd samen met de brandweer. Nadat een aantal opleverpunten onder andere op het gebied van brandveiligheid door de bouwer waren opgelost, en de kwaliteitsborger het sein op groen gaf, kon de opdrachtgever het pand formeel gaan gebruiken.”
Eindconclusie?
Jacqueline Roetman: “We hebben veel opgestoken van dit proefproject. Ook anderen binnen de gemeente die hebben meegekeken. Niet in de laatste plaats omdat we regelmatig overleg hadden met de kwaliteitsborger en de bouwer om het projectplan, risicoanalysen + borgingsplan, de melding en de start van de bouw te bespreken. Én natuurlijk door de begeleiding van Jaap Kolk die ons ook (soms ongevraagd) advies gaf. We kunnen zeggen dat we vertrouwen hebben in de kwaliteitsborger en in de wet. Hoewel wat mij betreft de wet praktischer mag worden ingestoken. Het gaat om een gerechtvaardigd vertrouwen of het bouwwerk aan de regels voldoet. Daarnaast laat de wet hier en daar ruimte om wel of niet actie te ondernemen.”
Martijn Schiere: “Het mooie is dat we bij de gereedmelding ook het dossier bevoegd gezag, de beheersmaatregelen en de specifieke risico’s ontvangen van het opgeleverde gebouw. Daarmee hebben wij als gemeente een werkbaar as-built dossier. Overigens is dit dossier wel erg gedetailleerd. Dat is even wennen.”
Aan Jaap Kolk de vraag: wat zijn de geleerde lessen?
Jaap Kolk: “We moeten concluderen dat het staartje van het project te lang was. Toch was het een goed project met alle betrokken. Iedereen was leergierig. Leerpunt voor alle partijen is rolvastheid. Het is belangrijk dat iedereen zijn of haar rol kent. Hierover is overigens wel goed en open gecommuniceerd. Omdat hier sprake is van een proefproject hoeft de gemeente nog niet te handhaven. Je kunt dit overigens wel simuleren in de geest van de wet. Dat geldt ook voor zaken die niet helemaal volgens de regels verlopen. Al met al hebben we veel opgestoken van dit proefproject.”