In de binnenstad van Amsterdam zit IJzerhandel Fillet, een onafhankelijke ijzerwarenwinkel met ruim een eeuw geschiedenis. De winkel wordt gerund door eigenaren Michel Griep en René Span. Michel Griep vertelt over de kracht van hun zaak en de band met de buurt.
Tekst: Driek Voskens
Een frisse wind
Ingeklemd tussen een eigentijds restaurant en een bruincafé is IJzerhandel Fillet gevestigd, in 1890 opgericht door Leendert Johannes Fillet. De rijk gevulde etalage van het pand in de Kerkstraat wijst op een breed assortiment. Toch was dit niet altijd zo. “Heel lang was de winkel uitsluitend gespecialiseerd in ijzerwaren en gereedschap”, vertelt Michel Griep. Dat veranderde in de jaren ‘70 toen Etienne Fillet, de achterkleinzoon van oprichter Leendert Johannes, in het familiebedrijf kwam werken. “Etienne realiseerde zich dat je mee moest gaan met de wensen van de klant. Hij besloot daarom ook kwasten en verf te verkopen. Zijn vader vond dat maar niks”, gaat Griep verder, “die vond dat je je als winkel bij je specialisme moest houden. Als ijzerhandel ook verf verkopen was in die tijd revolutionair.”
Maar Etienne zette door en kreeg gelijk. De vraag naar een breder assortiment was er in de buurt namelijk wel degelijk, zeker nadat steeds meer ambachtslieden stopten en doe-het-zelven gemeengoed werd. “Nu verkopen we echt alles, van punaises tot elektra-toebehoren en de modernste machines. En als we het niet hebben bestellen we het. ‘Nee’ zul je bij ons niet horen.” In 1988 vraagt Etienne of Griep in de winkel wil komen werken en vanaf 1990 is ook Span bij de onderneming betrokken. Griep: “We waren één vriendengroep, dus dat lijntje was snel gelegd.” Door Michel Griep aan te trekken wilde Etienne het serviceniveau opschroeven en het assortiment verder verbreden. “Ik werkte toendertijd in de bouw als gediplomeerd loodgieter, elektricien en CV-monteur. Met mijn brede kennis achter de toonbank wilde Etienne opnieuw een kwaliteitsslag maken.”
Voorop lopen
Midden jaren ‘90 overlijdt Etienne, waarna Griep de winkel van de familie Fillet overneemt. In 2013 wordt René Span mede-eigenaar. Na al die jaren is de bedrijfsfilosofie van Etienne nog steeds leidend. “Know-how en service is nog steeds het allerbelangrijkste”, zegt Griep. “Als je iets bij ons wilt kopen hoef je het bijvoorbeeld niet zelf te zoeken in het schap, wij vragen gericht wat je precies nodig hebt en pakken het dan voor je.” Ook zijn de eigenaren wars van de grootverpakkingen die veel andere formules in de sector voeren. “Vrijwel ieder item is bij ons los verkrijgbaar. Zo koop je altijd precies het aantal dat je nodig hebt en betaal je niet teveel.” Als het over service gaat koesteren Griep en Span hun commerciële onafhankelijkheid. “Wij zijn niet aangesloten bij een inkoopcombinatie en niet gebonden aan afnamepakketten. Zo kunnen we onze klanten altijd het beste product aanbieden, ongeacht de leverancier.”
Michel Griep en René Span houden hun kennis bij via vakliteratuur en vertegenwoordigers. “Dat laatste is overigens wel minder tegenwoordig”, nuanceert Griep, “maar daarvoor is het internet als kennisbron in de plaats gekomen.” Doordat kennisvergaring voor beide eigenaren altijd belangrijk is geweest, liep IJzerhandel Fillet op sommige momenten in ontwikkeling voorop. Griep: “Al in 1997 hadden wij een website, door ons zelf ontworpen. Helaas waren we één dag te laat voor de domeinnaam ijzerhandel.nl, dus werd het ijzerhandels.nl, met een S aan het eind. Ook schreven we destijds zelf de programmatuur voor ons voorraadbeheersysteem en omarmden we al heel vroeg pinbetalingen, waar veel kleine winkeliers deze boot lang afhielden.” Als mede-eigenaar van een onafhankelijke ijzerwarenwinkel heeft Michel Griep de bouwmarkten zien opkomen aan de randen van de stad. Hierover is hij kort: “Zij hebben bestaansrecht, net als wij.” Wel wil hij een breed gedeelde misvatting bijstellen over kleinschalige winkels in de binnenstad. “Het idee bestaat dat bouwmarkten, de grote ketens, goedkoper zijn dan een zaak zoals wij. Dat is maar ten dele waar. Een bouwmarkt is met zijn aanbiedingen goedkoper, maar over het vaste assortiment zijn de prijzen vrijwel gelijk. Veel van onze klanten vinden het daarom vaak niet de moeite om de binnenstad uit te reizen richting een bouwmarkt, ook niet voor een aanbieding.”
Veel meer dan een ijzerhandel IJzerhandel Fillet is al bijna 120 jaar gevestigd in de Kerkstraat. In die lange periode is het naast ijzerwarenwinkel ook een sociale spil geworden voor omwonenden. “Dat begint al wanneer nieuwe bewoners in de buurt aankomen. Het eerste dat ze doen is hun woning opknappen, voor de materialen en gereedschap komen ze dan naar ons. Wij zien ze dus als een van de eersten. We maken dan een praatje met ze en maken ze een beetje wegwijs. En op een gegeven moment krijgt een deel van die bewoners kinderen”, vervolgt Griep. “Dan moet er een kinderkamer gemaakt worden en komen ze weer naar ons. Wij weten zodoende precies wanneer een kind wordt geboren in de buurt. Niet zelden ontvangen we daarna ook een geboortekaartje.” Michel Griep hecht zeer aan het sociale contact in zijn winkel: “Het sociale is voor mij echt nummer één, samen met het helpen van mensen.” Griep legt uit dat dit omgekeerd ook voor veel klanten geldt. “We groeien soms echt met hen op. Jaren geleden bijvoorbeeld waren radiografisch bestuurbare auto’s een rage onder de kinderen hier, speelden ze ermee op het pleintje. Wij hielpen ze dan met een moertje of boutje als ze ergens tegenaan waren gereden. Die kinderen, inmiddels volwassen, lopen nog steeds binnen voor een praatje, ook al zijn ze soms al jaren uit de buurt verhuisd.” Maar ook het contact met aannemers stelt Griep op prijs. “Die zijn dan in de buurt voor een klus, zijn ze iets vergeten. Dan komen ze het bij ons halen.”
De winkel van Griep en Span kent een grote groep vaste klanten. Griep benadrukt: “Die zijn echt heel belangrijk voor ons. Als je al zo lang ergens zit bouw je een band met elkaar op.” Hij legt uit dat klanten die al meer dan 50 jaar de winkel bezoeken geen uitzondering zijn. “De oudste is misschien wel 95 jaar. Sommige klanten wonen al hun hele leven in deze buurt.” Monter voorwaarts Michel Griep kijkt met veel vertrouwen vooruit. “We zien wel waar het schip strandt, maar ik denk eigenlijk niet dat het gaat stranden. Natuurlijk was de lockdown niet leuk, maar we hadden geluk dat we door de overheid als essentiële winkel werden bestempeld en mensen meer ging klussen. De toeloop van aannemers werd wel flink minder, maar uiteindelijk hebben we geen steun nodig gehad om overeind te blijven.” Met opvolging van de winkel zijn Griep en Span nog niet bezig. “We gaan door tot we 80 zijn. Je moet bovendien maar zien of iemand voldoende kennis heeft om de zaak succesvol voort te zetten.” Michel Griep is blij dat hij ooit de overstap van de bouw naar de winkel heeft gemaakt. “Deze zaak is wel mijn hart ja.” Op de vraag of hij zijn winkel nu al zou willen verkopen is hij dan ook duidelijk: “Nee, zelfs niet voor een paar miljoen.”•
